Socializmi gjerman I TË MARRËVE

Shkruan: MICHAEL BRONING

I ngujuar në një koalicion të madh të papëlqyeshëm, një riorganizim ideologjik do të bënte që gjetja e një baze të përbashkët në qeveri të ishte gjithnjë e më sfiduese dhe mund të rezultojë në zgjedhje të parakohshme federale. Dhe, një rezultat i tillë do ta forconte më tej AfD-në

Sikur sondazhet e opinionit publik të llogariteshin si zgjedhje, pjesë të mëdha të Gjermanisë tashmë do të qeveriseshin nga e djathta ekstreme. Në disa shtete lindore të Gjermanisë, Alternative fur Deutschland (AfD) është forca më e fortë politike. Pothuajse kudo tjetër në vend, kjo parti aktualisht renditet e dyta - e barabartë ose vetëm përpara Social Demokratëve në vështirësi (SPD) dhe pas vetëm Kristian Demokratëve të kancelares Angela Merkel (CDU). Në javët e ardhshme, çështjet mund të përkeqësohen edhe më keq. Në zgjedhjet rajonale në Bavari më 14 tetor dhe në Hesen dy javë më vonë, AfD është gati të hyjë në dy parlamentet e fundit rajonale të mbetura pa përfaqësim të ekstremit të djathtë.Shqetësimet për emigracionin vazhdojnë ta ushqejnë këtë rritje. Në qytetin lindor të Chemnitz, trazirat e kohëve të fundit anti-të huaj dhe protestat pro-tolerancës na kujtuan se si publiku gjerman mbetet i ndarë sa i përket migracionit. Por, do të ishte një llogaritje e gabuar e rrezikshme për ta konsideruar AfD si një parti vetëm ksenofobe. AfD ka qenë gjithmonë një kameleon politik, duke shfrytëzuar me mjeshtëri çështjet e keqmenaxhuara. Ky hark i zemërimit filloi gjatë krizës së euros, kaloi te emigrantët pas verës së vitit 2015, dhe së fundmi zbuloi integrimin dhe islamizmin si çështje të përshtatshme për ta rritur mbështetjen. Gjithnjë e më shumë, partia e zgjeroi apelin e saj. Tani, duket se ka një objektiv tjetër në pamjet e saj: ekonominë liberale dhe një etno-socializëm vulgar.

Neoliberalizmi nuk preferohet
Kjo kthesë në çështjet e "drejtësisë shoqërore" është kundërthënëse. AfD u formua në vitin 2013 si një "parti e profesorëve" euro-kritikë, shumë prej tyre liberalë ekonomikë, dhe neoliberalizmi mbetet pjesë e ADN-së së pasardhësve të tyre. Deri më sot, deklaratat zyrtare të partisë nxisin tregtinë e lirë, rritjen e konkurrencës, një normë më të ulët tatimore dhe masat shtrënguese në Evropën Jugore. Por, ajo që ka funksionuar për partinë e dikurshme të profesorëve nuk ka gjasa ta hapë rrugën e AfD-së për në pushtet. Për shumë votues të klasës punëtore, sidomos në Gjermaninë Lindore, neoliberalizmi nuk preferohet. Duke ditur këtë, udhëheqja AfD-së ka filluar kohët e fundit të valëvitë flamurin pro-biznes, të cilin ka kohë që e kishte tejkaluar. Qëllimi është krijimi i AfD-së si një parti e re masive, ose 'Volkspartei', e cila mund të bëhet një kërcënim i rrezikshëm për atë që mbetet nga SPD-ja, si dhe për sistemin politik më të gjerë gjerman. Në Bavari dhe Hesen, fushata e AfD-së tashmë e reflekton këtë ndryshim. Duke bërë thirrje për pensionet më të larta dhe përmirësimin e shërbimeve mjekësore në zonat rurale, dhe duke kritikuar qiratë e larta, partia synon të "jetë sociale pa u bërë e kuqe", siç e parashtron një slogan i fushatës. Dhe udhëheqësi i AfD-së në Brandenburg, Andreas Kalbitz, njoftoi kohët e fundit se partia planifikon të përqendrohet te "drejtësia sociale" në zgjedhjet e ardhshme në tre shtete lindore gjermane vitin e ardhshëm.Forcat lëvizëse prapa një AfD-je më "socialiste" mund të gjenden në lindje të Gjermanisë, ku liderët e zjarrtë të partisë, si Bjorn Hocke i Thuringisë kanë kërkuar prej kohësh "një parti patriotizmi dhe solidariteti". Për shumë, ky është një hark i hollë i mbuluar nga nacional socializmit. Höcke dhe Jürgen Pohl, një anëtare e Bundestagut të AfD, kohët e fundit paraqitën disa nga përbërësit kryesorë të programit, të cilat përfshijnë pensionet më të larta dhe përfshirjen e të vetëpunësuarve në fondet pensionale shtetërore - politikat që do të përqendroheshin në gjermanët etnikë. AfD do të mbajë një konventë partiake në fillim të vitit të ardhshëm për të formalizuar ndryshimet programore dhe për të krijuar një qëndrim të unifikuar mbi çështjet sociale. Qëllimi i qartë, sipas Hocke, është të kombinojë "identitetin dhe solidaritetin" me qëllim që të refuzojë "neoliberalizmin dhe historinë e tij të dështimit". Ndërkohë që mund të pritet një debat i brendshëm i nxehtë, krahu i Hocke-s aktualisht duket se gëzon mbështetje.

Sondazhet nuk janë qetësuese
Në nivelin federal, një shumicë e AfD-së është shumë e vështirë për sa kohë që ekonomia gjermane po lulëzon. Por një e drejtë shumë më e fortë është një siguri e afërt. Kombinimi i retorikës antikrijuese në çështjet kulturore dhe ekonomike ka funksionuar shumë mirë për partitë e krahut të djathtë populist, dhe pyetja për shumë vëzhgues gjermanë nuk është nëse kjo formulë do të funksionojë në Gjermani, por sa mirë do të funksionojë ajo. Sondazhet nuk janë qetësuese. Një studim i paraqitur javën e kaluar nga Fondacioni Bertelsmann, një institut i pavarur, thekson se çështje të tilla si shpërndarja e të ardhurave ose strehimi i përballueshëm mund të veprojnë efektivisht si "urë" midis të djathtës ekstreme dhe votuesve në qendrën politike. Deri në 13% e votuesve gjermanë që identifikohen si centristë politikë janë të hapur ndaj qëndrimeve të AfD-së, sipas studimit. Duke pasur parasysh këtë potencial, shumë do të varet nga mënyra se si reagon qendra politike e Gjermanisë. Një ide është se një ndarje e punës midis CDU-së dhe SPDsë mund ta shpërndajë sfidën aktuale. CDU mund të rimarrë votuesit e AfD-së duke forcuar qëndrimet e saj konservatore në çështjet kulturore dhe të identitetit. SPD, nga ana tjetër, do të lëvizë në të majtë në çështjet sociale dhe ekonomike, duke theksuar barazinë, solidaritetin dhe drejtësinë, duke mbyllur hendekun ideologjik që po fuqizon AfD-në. Por kjo do të jetë e vështirë për CDU-në dhe SDP-në. I ngujuar në një koalicion të madh të papëlqyeshëm, një riorganizim ideologjik do të bënte që gjetja e një baze të përbashkët në qeveri të ishte gjithnjë e më sfiduese dhe mund të rezultojë në zgjedhje të parakohshme federale. Dhe, një rezultat i tillë do ta forconte më tej AfD-në.
 

(Kosova Sot)