Britanikët ballafaqohen me një realitet të ashpër

Britanikët ballafaqohen me një realitet të ashpër
  • 17 October 2018 - 08:41
Shkruan: CHRIS GILES 

Britania tradicionalisht ka mbajtur një qëndrim mesatlantike mbi taksat dhe shpenzimet -taksat më të ulëta sesa Evropa kontinentale, por shpenzime shumë më të larta sesa SHBA-ja me kujdesin shëndetësor universal dhe një shtet shumë më të gjerë të mirëqenies. Por, jo më

Javën e kaluar në Bali, Philip Hammond donte t'ia dërgonte dy mesazhe një elektorati skeptik, në shtëpi, në Britani: se ai po punonte shumë në vendpushimin e plazhit indonezian; dhe se përkrahja e marrëveshjes Brexit do të sillte një "bonus të dyfishtë" për financat publike. Kancelari i Mbretërisë së Bashkuar meritonte të ketë sukses në të parën. Zyrtarët e Thesarit ishin thelluar në bisedime të kota, derisa ajo që binte në sy në takimet vjetore të FMN-së dhe Bankës Botërore, ishte fakti që z. Hammond nuk e kishte veshjen që e patën ministrat e tjerë, e që iu ishte dhuruar atyre nga mirëpritësi. Pretendimi i tij i dytë ishte më i diskutueshëm. Edhe pse Zyra për Përgjegjësi Buxhetore ka gjasa të përmirësojë parashikimin e deficitit për këtë vit, gjithçka të bëjë me departamentet qeveritare që nuk shpenzojnë buxhetet e tyre dhe nuk kanë të bëjnë fare me Brexit. Një marrëveshje për divorc me BE-në do të vijë shumë vonë për të ndikuar në parashikimet e buxhetit të 29 tetorit dhe "dividendët e marrëveshjes" që kancelari pret që do të ishin të vogla. Bonusi tjetër i tij nga një marrëveshje Brexit - se do të lejojë atë për të mbajtur një tampon të vogël fiskal sipas rregullave të tij fiskale - ishte vetëm një mënyrë e përpunuar për të thënë se qeveria ka në plan për të rritur huamarrjen. 

Detyrimet e Britanisë nuk janë të mëdha në aspektet ndërkombëtare Javën e kaluar u bë e qartë se buxheti i vjeshtës do të jetë një deklaratë mbajtëse dhe vendimet e mëdha rreth masave shtrënguese, taksat dhe huamarrjen do të vijnë në vitin 2019, pas datës së planifikuar të Brexit-it më 29 mars. Për detajet dhe prezantimin e këtij momenti përcaktues do të duhet të prisni, por elementi thelbësor tashmë është i qartë: britanikët do të duhet të paguajnë më shumë taksa. Taksat më të larta do të ndihmonin në përmirësimin e disa shërbimeve publike, por gjithashtu janë të nevojshme për të parandaluar një përkeqësim të mëtejshëm të cilësisë së asaj që Mbretëria e Bashkuar tashmë ka. Kjo u bë e qartë në takimet e javës së kaluar. Monitoruesi fiskal i FMN-së tregoi se Britania ka bilancin e dytë më të keq të financave publike të 31 vendeve të shqyrtuara nga fondi. Derisa treguesit normalë të borxhit dhe të deficitit tregojnë një histori të pjesshme, ato gjithashtu lejojnë iluzionet fiskale të shtohen. Mbretëria e Bashkuar ka qenë një mjeshtër i përdorimit të privatizimit, partneriteteve publike-private dhe borxhit studentor për të kënaqur këto masa duke lejuar që vlera neto e sektorit publik të përkeqësohet. Detyrimet e Britanisë nuk janë të mëdha në aspektet ndërkombëtare, por ne kemi shitur pothuajse të gjithë argjendin e familjes. Asetet, si industritë e shtetëzuar dhe aksionet në kompani të tjera, nuk do të jenë në dispozicion të kancelarëve të ardhshëm dhe ata do të duhet të përdorin tatimet. Monitoruesi fiskal gjithashtu kishte një parashikim të jashtëzakonshëm në shtojcat e tij. 

Rreziku që Brexit do të dëmtojë financat publike Britania tradicionalisht ka mbajtur një qëndrim mesatlantike mbi taksat dhe shpenzimet - taksat më të ulëta sesa Evropa kontinentale, por shpenzime shumë më të larta sesa SHBA-ja me kujdesin shëndetësor universal dhe një shtet shumë më të gjerë të mirëqenies. Por, jo më. Parashikimet e fundit të FMN-së vënë shpenzimet publike të SHBA-së në 36.8 për qind të të ardhurave kombëtare deri në vitin 2023 dhe të Mbretërisë së Bashkuar pothuajse në 37.2 për qind. Deri në vitin 2015, hendeku ishte 5 pikë përqindjeje nga të ardhurat kombëtare. Një fund i mirëfilltë i masave shtrënguese është pra diçka më shumë se një fragment i lirë që kryeministri ta theksojë në konferencën e partisë. Për të qenë kuptimplotë, do të duhej të rivendoste Britaninë në pozicionin e saj mesAtlantik në shpenzimet publike. Por, disa pikë përqindjeje të GDP-së në shpenzimet më të larta publike përkthehen në dhjetëra miliarda taksime shtesë në vit. Shtojani kësaj kërkesat në rritje nga një popullsi e plakur dhe rreziku që Brexit do të dëmtojë financat publike dhe mesazhi është i zymtë. Harroni dividendët e Brexitit, merrni dividendë ose bonuse të dyfishta. Kjo është vetëm zhurmë politike; realiteti do të jetë taksa më e lartë për të gjithë. Nëse qeveria do të matej me nivelin e publikut, do të propozonte një program të rritjes së taksave të gjera dhe graduale për të financuar shërbimet duke ruajtur financat e kujdesshme publike. Tradicionalisht, kjo ka qenë shumë për t'u kërkuar nga kancelarët e partisë kryesore. Por zoti Hammond kupton figurat dhe logjikën. Detyra e tij vitin e ardhshëm do të jetë të bindë publikun dhe partinë e tij për këtë mesazh edhe më të vështirë.

(Kosova Sot)