Marrëveshja rreth Brexitit kërkon votë të lirë

Shkruan: Simon Jenkins

Një marrëveshje me BE-në ka të bëjë me tregtinë ndërkufitare, jo me pushtimin 

Derisa partitë janë të ndara, anëtarët e parlamentit duhet të jenë në gjendje që të votojnë në interes kombëtar për një marrëveshje e cila eviton kaosin P ër Theresa May-in, Brexit nuk do të thotë Brexit. Ai do të thotë dalje (exit). Nuk ka asgjë më ngazëlluese për Dhomën e Përfaqësuesve sesa një kryeministër në arrati. Ka një erë gjaku në ujë. Peshkaqenët lundrojnë nëpër korridore. Politikanët britanikë lënë mënjanë interesat e kombit. Ata janë të paracaktuar për ambicie të papërpunuara. Por, kjo nuk është ende dalje. May ka nëntë jetë, edhe nëse ajo është në jetën e saj të fundit. Për dy vjet ajo ka gabuar. Ajo ka premtuar tregti pa frikë, por asnjë bashkim doganor. Ajo e ka hedhur poshtë Norvegjinë dhe Kanadanë. Ajo është përpjekur të qetësojë të gjithë me shpresën se diçka do të dalë. Së fundi, doli në shesh dobësia themelore e pozicionit negociator të Britanisë. Prej ditës së parë pas referendumit, Britania iu lut për një superfuqie fqinje. Ajo ishte Polonia e Rusisë së BE-së. Deputetët urrejnë që t'iu kujtohen fakte të tilla, duke preferuar që të konkurrojnë me njëri-tjetrin në shovinizëm. Por May kishte të drejtë të kundërshtonte analfabetizmin historik të mbështetësve të Brexitit, me fjalimet e tyre të pamatura rreth vasalitetit, kapitullimit dhe Hitlerit. Një marrëveshje me BE-në ka të bëjë me tregtinë ndërkufitare, jo me pushtimin. Shumica e deputetëve ishin personalisht për të mbetur në BE Duke pasur parasysh natyrën e gjeografisë ekonomike të Britanisë, opsioni më i besueshëm afatgjatë për Mbretërinë e Bashkuar ka qenë gjithmonë për të negociuar një kthim në statusin e saj të vjetër të tregtisë së lirë, një version i opsionit të ashtuquajtur Norvegji. Drafti i "Downing Street" lë të hapur një opsion të tillë - pasi ajo lë hapur një "Brexit të vështirë". Bëhet fjalë për një të ardhme të afërt në marsin e ardhshëm, një zgjedhje midis njërës anë, marrëveshjes, kaosit të Doverit, një kufiri të fortë në Irlandën e Veriut dhe binjakëzimeve të mprehta dhe me kompromis të përkohshëm të ofruar nga May në bazë të anëtarësimit të vazhdueshëm në unionin doganor. Kjo e fundit është dukshëm në interesin kombëtar. Arsyeja pse kaq shumë ministra pro Brexit të May-it kanë dhënë dorëheqjen është se ata e dinë se nuk ka asgjë më të mirë. Ata kanë ruajtur karrierën e tyre, u strehuan në frikën dhe fluturuan në fole. Meqë May nuk mund të mbështetet tani në partinë e saj, të ndotur ashtu siç është me jo besnikët, ajo duhet t'i tregojë Brukselit se e ka mbështetjen e parlamentit në tërësi. Ndërkohë që kjo nuk mund të sigurojë udhëheqjen e saj, ajo duhet t'i sigurojë liderët e BE-së se deklarata e tyre prej 585 faqesh nuk është e vdekur. Kjo kërkon një votim të hershëm. Duke pasur parasysh se të dyja palët janë të ndara, është në interesin kombëtar që votimi të jetë i lirë. Në kohën e referendumit na u tha se shumica e deputetëve ishin personalisht për të mbetur në BE. Shpresa e kryeministres - dhe qëllimi i saj në një bollëk të takimeve private - është të mobilizojë atë shumicë në mbështetje të marrëveshjes. Gabimi i saj ishte të theksonte kredencialet e saj të vështira dhe jo të buta. Gjithçka që ajo tha ishte e drejtuar jo në sigurimin e shumicës për një Brexit të butë, por në lehtësimin e linjave të ashpra të saj. Pse përçmohet shprehimisht Kanadaja dhe Norvegjia, kur e dini se një "brez i jashtëm" i shteteve që nuk janë anëtare të BE-së, ndoshta me Britaninë në krye, një ditë mund të mbështetet në një zonë të tregtisë së lirë, edhe pa kufij të hapur? May duket e lidhur me ish-të folmen e dyfishtë të saj. Do të ketë kohë për argumente të reja në të ardhmen Një rezultat i kësaj taktike ka qenë që ta bëjë të vështirë për të që të fitojë përkrahjen nga një parti laburiste opozitare dhe nga partitë e tjera të prira për të qëndruar. Jeremy Corbyn dhe zëdhënësi i tij Brexit, Keir Starmer, pretendojnë të jenë në favor të qëndrimit në një bashkim doganor. Ky është ende një opsion sipas marrëveshjes. Pse të mos votoni me Mayin? Problemi, i shfaqur në kutinë e dërgimit, është se Corbyn po kënaqet pozitivisht në perspektivën e rënies së saj dhe zgjedhjeve të përgjithshme. Nëse është kështu, atëherë laburistët do të jenë bashkëpjesëmarrës në një rezultat pa marrëveshje. Deputetët konservatorë nuk kanë një udhëheqës alternativ i cili, me çdo shtrirje të imagjinatës, mund t'i japë Britanisë një Brexit "më të vështirë" sesa ai i negociuar nga May. Prandaj nuk ka kuptim që ata ta refuzojnë marrëveshjen e May-it, e cila pothuajse me siguri do të thotë ose dorëheqjen e saj ose zgjedhjet e përgjithshme - ose të dyja. Sa i përket deputetëve laburistë, është e dyshimtë nëse ata me të vërtetë do të mirëpresin një zgjedhje të tretë në një renditje të shpejtë, çfarëdo që mund të dëshirojë Corbyn. A nuk mund ta shohin se marrëveshja e May-it ua ofron atyre rrugën përpara, të cilën shumica e tyre duket se e duan? Përkundër të gjitha gabimeve të saj të fundit, trajtimi i Brexitit nga May javët e fundit ka qenë i ashpër dhe trim. Referendumi i David Cameronit i seroi asaj një situatë më të vështirë që i është dhënë ndonjë kryeministri që nga lufta e dytë botërore. May nuk nxitë simpati, as nuk është një menaxher i aftë i njerëzve. Megjithatë, për të gjitha dobësitë e saj, ajo deri më tani ka drejtuar negociatorët e saj dhe kabinetin e saj me një kompromis të ashpër - të tillë që është, për momentin, në interesin kombëtar. Nuk ka asnjë mënyrë tjetër evidente të kalimit deri në marsin e ardhshëm pa një përçarje kaotike në tregtinë në Mbretërinë e Bashkuar. Çfarëdo që të jetë e ardhmja për May-in, deputetët duhet ta mbështesin me siguri këtë hap tjetër në rrugën shkëmbore për një marrëdhënie të re me BEnë. Na ndihmoftë Zoti, sepse do të ketë kohë për argumente të reja në të ardhmen.

(Kosova Sot)