Udhëheqja e Francës, mision i pamundur?

Shkruan: GIDEON RACHMAN 

Gjermania nuk ka gjasa të angazhohet në llojin e reformave ambicioze të BE-së të përvijuara nga Macron

Nëse agjenda vendore e Macronit hasë në telashe, agjenda e tij ndërkombëtare ka gjasa të dështojë gjithashtu. Kjo është pikërisht ajo që po ndodh. Besnikët e Macronit kanë të drejtë të theksojnë se njeriu i tyre tashmë ka realizuar arritje të vërteta. Ai ka nxitur ndryshimet në tregjet rifide të punës franceze

Ashtu si edhe politikanët më të rëndësishëm, Emmanuel Macron është një figurë polarizuese. Prandaj, ata që e urrejnë Macronin kanë shfrytëzuar trazirat në Paris për të argumentuar se presidenti francez është një udhëheqës tepër i gabuar - i largët, arrogant, duke shtyrë përpara një agjendë të vjetruar neoliberale. Në të kundërtën, ata që e duan Macron-in, këmbëngulin që heroi i tyre mund të tejkalojë problemet e tij aktuale dhe të vazhdojë të jetë ende një president transformues. Asnjëri nga këto vlerësime nuk është bindës. Z. Macron është me të vërtetë një figurë mbresëlënëse. Ai e ka identifikuar me të drejtë nevojën për reforma strukturore të ekonomisë franceze dhe ka bërë me guxim shumë për internacionalizëm. Por, e vërteta e zymtë është se presidenti është plagosur rëndë nga protestat e xhaketave të verdha dhe dhuna shoqëruese - dhe ndryshimet e shkaktuara nga paniku në politikën e qeverisë. 

Braktisja e reformave përballë protestave të rrugës

Në të vërtetë ngjarjet e javës së kaluar kanë të ngjarë të jenë një pikë kthese që do ta neutralizojnë presidencën Macron dhe ta parandalojnë atë të realizojë premtimet e dhëna më herët. Për të kuptuar se pse është kështu, duhet të shqyrtoni tri aspekte kryesore të agjendës së presidentit Macron: reformën e brendshme ekonomike, integrimin më të thellë evropian dhe qeverisjen globale. Këto tri ide janë të ndërvarura. Ideja ishte se nëse Macron mund të demonstronte aftësinë e tij për të ndryshuar Francën, ai do ta bindte Gjermaninë të pranonte hapa vendimtarë drejt një qeverie ekonomike të vërtetë evropiane. Një BE e reformuar dhe e fuqizuar mund të vepronte përsëri kundër forcave të ringjallura të nacionalizmit, të dukshme nga Uashingtoni e deri në Pekin. Nëse agjenda vendore e Macronit hasë në telashe, agjenda e tij ndërkombëtare ka gjasa të dështojë gjithashtu. Kjo është pikërisht ajo që po ndodh. Besnikët e Macronit kanë të drejtë të theksojnë se njeriu i tyre tashmë ka realizuar arritje të vërteta. Ai ka nxitur ndryshimet në tregjet rifide të punës franceze, të cilat duhet ta bëjnë më të lehtë krijimin e vendeve të punës. Dhe, ai korri një fitore të rëndësishme kundër sindikatave të fuqishme hekurudhore. Por, ndjenja e momentit e krijuar nga këto reforma, tani është shkatërruar. Qeveria Macron ka qenë e detyruar që të zhbëjë rritjen e taksave të karburantit. Dhe, presidenti ka të ngjarë të premtojë ëmbëltues të mëtejshëm për t'i qetësuar demonstruesit. Reformat më të rëndësishme që ishin planifikuar për të ardhmen - në sistemin e pensioneve dhe shëndetësisë - tani kanë shumë më pak të ngjarë të ndodhin. Si rezultat, përpjekjet për të zvogëluar madhësinë e shtetit francez, rivendosjen e rendit në financat qeveritare dhe për të ringjallur rritjen ekonomike duken shumë më pak të arritshme. Në vend të kësaj, Macron ka gjasa ta mbarojë mandatin si presidenti i fundit francez për të braktisur reformat përballë protestave të rrugës. Kontradikta thelbësore franceze - kërkesa për taksa më të ulëta dhe shërbime më të mira publike - do të mbetet e pazgjidhur. Në të vërtetë, gjërat mund të keqësohen shumë. Protestat dhe dhuna në rrugë kanë potencial për të vazhduar për disa muaj, duke krijuar një ndjenjë krize të përhershme. Edhe nëse qytetet e Francës qetësohen shpejt, rreziku që Macron mund të pasohet nga një president i ekstremit të djathtë apo të ekstremit të majtë është rritur në mënyrë të qartë. Përballë këtyre zhvillimeve në Francë, Gjermania nuk ka gjasa të angazhohet në llojin e reformave ambicioze të BE-së të përvijuara nga Macron.

Macron është shumë fyes

Një dekadë e krizave ekonomike në Evropën Jugore i ka bërë politikanët gjermanë shumë dyshues për çdo gjë që duket si një "bashkim transferimi" që mund të shohë taksapaguesit gjermanë të subvencionojnë në mënyrë të përhershme mirëqenien në vendet më pak tretëse të BE-së. Një Francë dinamike dhe e suksesshme e drejtuar nga Macron mund të ketë kapërcyer këtë skepticizëm gjerman (i cili ndahet edhe nga Holanda dhe pjesa më e madhe e Evropës veriore) dhe ndihmoi në nxitjen e eurozonës drejt "qeverisë ekonomike" që francezët debatojnë. Por, ngjarjet në rrugët e Parisit do të konfirmojnë paragjykimet gjermane se shteti francez është i pandryshueshëm. Në të vërtetë, edhe para kryengritjes së xhaketave, marrëdhëniet frankogjermane u përkeqësuan, me qeverinë gjermane gjithnjë e më të inatosur nga ajo që konsiderohej si mburrje boshe nga Macron; qeveria franceze është e tronditur nga ajo që ai e konsideron si mungesë vizioni dhe bujarie në Berlin. E gjithë kjo ka rëndësi globale. Macron ka lëvizur me guxim për të pozicionuar veten si "anti-Trump" - dhe zëdhënësi kryesor i botës për bashkëpunimin ndërkombëtar. Ai ka mbrojtur me vëmendje marrëveshjen e klimës së Parisit, të cilën Shtetet e Bashkuara e kanë braktisur. Në të vërtetë, angazhimi i tij ndaj veprimeve mbi ndryshimet klimatike qëndron pas vendimit ogurzi për rritjen e taksës së karburanteve. Në konferencën e fundit të paqes në Paris, Macron gjithashtu vuri në dukje denoncimin e nacionalizmit - vetëm disa ditë pasi Trump ishte shpallur nacionalist. Presidenti amerikan tani po kënaqet me shqetësimin e presidentit Macron dhe shkroi në "Twitter": "Protesta dhe trazira në të gjithë Francën". Ai shprehu mosbesim se turmat kishin brohoritur "Ne duam Trumpin". Por, Trump është me fat që është në Shtëpinë e Bardhë, jo në Elysee. Drejtimi i Francës duket gjithnjë e më shumë si një punë e pamundur. Presidentët e njëpasnjëshëm, me stile të ndryshme, kanë përfunduar të përçmuar nga publiku. Nicolas Sarkozi u denoncua si shumë "i shtrenjtë"; François Hollande u denoncua si shumë i rëndomtë; tani Macron është shumë fyes. Sikur Macron të kishte qenë në gjendje ta thyente këtë cikël të mjerë, besueshmëria e tij ndërkombëtare do të ishte ngritur. Ai mund të dilte si kampion global i vlerave liberale - një kampion i tillë është shumë i nevojshëm. Tani, megjithatë, duket shumë e vështirë që Macron mund ta shpëtojë botën. Ai do të jetë me fat nëse mund të shpëtojë presidencën e tij.

 

(Kosova Sot)