Eurozona rrezikon rënien ekonomike

Eurozona rrezikon rënien ekonomike
  • 18 December 2018 - 08:17

Shkruan: WOLFGANG MUNCHAU

Gjykata Evropiane e Drejtësisë miratoi një vendim të rëndësishëm javën e kaluar - jo rreth Brexitit, por rreth lehtësimit sasior (QE). Gjyqtarët përligjën "programin e blerjes së sektorit publik" të Bankës Qendrore Evropiane (BQE), pasi QEja është zyrtarisht i njohur. Për ata që kanë ndjekur historinë e gjatë të procesit eurogjyqësor, ky vendim nuk erdhi si një surprizë. Euroskeptikët gjermane pas kësaj rasti kanë akuzuar BQE-në për të vepruar si një raketë e fshehtë e transferimit financiar.

Ata pa dyshim do të vazhdojnë fushatën e tyre të pandërprerë politike dhe ligjore për të penguar qeverisjen efektive të eurozonës. Ata nuk kanë arritur deri tani, por do të vazhdojnë të përpiqen. Mario Draghi, kryetar i BQE-së, kishte të drejtë të thoshte se "QE-ja është pjesë e kutisë së veglave, është e përhershme dhe është diçka që mund të konceptohet si potencialisht e përdorshme në rastet e paparashikuara". Goditja ekonomike Është e vështirë të zmadhohet rëndësia e QE-së si një instrument gjatë krizës së eurozonës kur zhbllokoi kanalet financiare të bllokuara. Gjithashtu është e vështirë të mbivlerësohet prania e një stoku prej 2.1 trilionë eurosh të obligacioneve qeveritare të eurozonës në bilancin e tashëm të BQEsë. Kjo është një shumë që mundet, kur është e nevojshme, të lejohet si kolateral në transaksionet financiare të sektorit privat. Pasuritë në bilancin e bankës qendrore kanë disa nga karakteristikat e një ndalimi financiar. Por, kjo është vetëm një pjesë e tregimit - pjesa e mirë e tij. Lajmi jo aq i mirë është se QE-ja nuk ishte pothuajse aq e suksesshme në arritjen e qëllimit parësor të rritjes së normave zyrtare të inflacionit në eurozonë.

Ndërkohë që norma e nëntorit arriti në 2 për qind, objektivi i BQE-së, dinamika e inflacionit bazë ka qenë vazhdimisht më e dobët. Norma më e qëndrueshme e inflacionit - duke përjashtuar artikujt e paqëndrueshëm si energjia dhe ushqimi - është mbërthyer në rreth 1 për qind. Ka qenë nën 2 për qind për 10 vjet. Lajmi tjetër i keq është se blerjet e aseteve neto po përfundojnë këtë muaj. QE-ja ka bërë punën e stabilizimit të ekonomisë së eurozonës gjatë krizës. Zgjerimi i saj nuk do të ndryshonte rrënjësisht rrugën e rritjes së ekonomisë. Lajm i keq është se ekonomia mund të fundoset para se të ndodhë kjo. BQE-ja ka një rekord të parashikimeve tepër optimiste. Ka shenja të ngadalësimit të rritjes globale, gjë që ende nuk është regjistruar nga parashikimet. Ne jemi në një treg të ariut (gjendje kur çmimet bien, duke inkurajuar shitjen) për aksionet.

Ekziston një probabilitet i fortë se presidenti i SHBA-së, Donald Trump, do të vendosë një tarifë prej 20 apo 25 për qind në makinat evropiane. Ka edhe, sipas mendimit tim, një probabilitet jo të vogël të një Brexiti të vështirë. Secila nga kjo do të përbënte një goditje ekonomike në të drejtën e saj. Në kombinim, ato mund të jenë të një shkalle të ngjashme me krizën globale financiare. Eurozona ka qenë një bashkim monetar jofunksional që nga fillimi i krizës globale Në një nivel politik mund admirojmë krerët e BE-së për guximin e tyre në qëndrimin ndaj z. Trump ose Theresa May-it, kryeministres së Mbretërisë së Bashkuar. Por, duke pasur parasysh mungesën e një mjeti të fortë të politikës monetare, unë do të këshilloja kujdes. Eurozona gjithashtu nuk ka gjasa të lejojë një stimul të madh fiskal të ekonomisë si një kundërpeshë anti-ciklike ndaj një rënieje. Buxheti i eurozonës i dakorduar nga liderët e BE-së javën e kaluar nuk do të ketë elementë anticiklikë. Ajo nga çka kam frikë është se eurozona do të shkojë drejt një rënieje ekonomike, por zoti Draghi këtë herë nuk do të jetë në pozitë për të ardhur në shpëtim, siç bëri në vitin 2012 dhe 2015. A ka ndonjë gjë që ai mund të bëjë? Sa për fillim, BQE-ja mund të vendosë të mos rrisë normat. Udhëzimi i tanishëm i saj për të ardhmen sugjeron që normat e interesit do të jenë të qëndrueshme deri në verë - por ndoshta do të rriten më pas. Ndërsa mbërrijnë më shumë dëshmi të ngadalësimit ekonomik, realiteti do të vendosë që normat e interesit nuk do të rriten. Dy normat më të rëndësishme të interesit - për depozitat njëditore dhe operacionet e zakonshme të rifinancimit - janë në minus 0.4 për qind dhe zero për qind, respektivisht.

Është e mundur që BQE-ja thjesht të largohet nga këto norma të pandryshuara apo edhe t'i zvogëlojë ato pak. Por, është e vështirë të argumentohet se ulja e normave të interesit mund të ketë efekt madhor. Këtë nuk mund ta bëjë as QE-ja. Me gjithë mohimet zyrtare, ne jemi në një skenar deflacioni japonez. Pra, çfarë ka mbetur? BQE mund, për shembull, në një moment të përmbledhë QE-në. Kjo do të mund të ndihmonte. Ajo mund të fillojë të zgjerojë programet e saj dhe të blejë aksione në kompani për të inkurajuar investimet. Ata mund të blinin makina të naftës të pashitura. Por unë nuk shoh ndonjë oreks të fortë për masat të cilat madje edhe jo-konvencionali z. Draghi do t'i konsideronte të pazakonta. Gjithashtu, vetëm imagjinoni reagimin në Gjermani ndaj blerjeve të aksioneve të BQEsë nga kompanitë italiane të modës. Ose ndaj një normë interesi negative në llogaritë e kursimeve gjermane. Në një moment, dyshoj, sfidat ligjore mund të fillojnë të jenë tërheqëse. Eurozona ka qenë një bashkim monetar jofunksional që nga fillimi i krizës globale financiare në vitin 2007. Nuk ka vullnet politik për ta reformuar. Ajo ka mbetur jashtë instrumenteve të politikës monetare të dislokueshme. Dhe tani po ballafaqohet me një rënie ekonomike.

(Kosova Sot)