Sindikatat janë të kalueshme, por ato mund të bëhen sërish të rëndësishme !

Shkruan: Mr.Ali Hertica 

Lufta sociale dhe politike në Evropën e shekullit të nëntëmbëdhjetë rezultoi në shfaqjen e një modeli të organizimit shoqëror, 'socialdemokracisë', karakteristikë e theksuar e së cilës është logjika e përfaqësimit. Në këtë model, funksionimi politik dhe socio-ekonomik bazohet në organizata ndërmjetëse, parti dhe sindikata (të punëmarrësve dhe punëdhënësve). Negocimi dhe konkurrenca ofrojnë zgjedhje që duhet të pasqyrojnë preferencat dhe kërkesat e individëve.

Këto organizata ndonjëherë organizojnë edhe aksione publike dhe ofrojnë shërbime për popullatën. Ky sistem socio-politik i strukturuar me ndërmjetësim ishte një sukses i jashtëzakonshëm. Ajo ka sjellë më shumë paqe sociale dhe politike dhe prosperitet ekonomik nga sa kishin njohur ndonjëherë shoqëritë tona evropiane. Gradualisht, modeli fitoi një monopol dhe depërtoi në të gjitha anët e botës. Ne besuam se po shkonim drejt një 'fundi të caktuar të historisë', pa kthim prapa. 

Ngjarjet aktuale të viteve të fundit, megjithatë, sugjerojnë të kundërtën. Në një seri esesh të jashtëzakonshme, Yascha Mounk, një shkencëtar i shkëlqyer politik në Harvard, vjen në vëzhgimin shqetësues se demokracia sociale tashmë është gërryer thellë në shoqëritë tona perëndimore, veçanërisht në brezat e rinj. Ai na paralajmëron për rreziqet e një erozioni të mundshëm të demokracive tona sociale. Mund të konkludojmë vetëm se tendencat e fundit politike dhe sociale në kontinent mund t'i dëshmojnë atij të drejtë. Natyrisht, fenomeni është kompleks dhe ka shumë shkaqe.

Por një nga shpjegimet më të rëndësishme mund të gjendet tek organizatat e shoqërisë civile dhe kriza që po kalojnë aktualisht. Partitë dhe sindikatat tradicionale duket se po vjetërohen dhe sot po luftojnë për të përmbushur rolin e tyre të zakonshëm strukturor. Si në të majtë ashtu edhe në të djathtë partitë tradicionale janë në rënie të lirë. Gjithnjë e më shumë qytetarë po u kthejnë shpinën në favor të lëvizjeve dhe personaliteteve populiste, të cilët refuzojnë parimin e ndërmjetësimit politik dhe duan të krijojnë një lidhje të drejtpërdrejtë me popullin, të cilin natyrshëm duan ta përfaqësojnë në tërësi.

Sindikatat janë shembullore: numri i anëtarëve të tyre ka qenë në rënie për dekada të tëra dhe ato gjithashtu po përpiqen të mobilizohen dhe të peshojnë mbi konfliktet thelbësore sociale me të cilat përballen shoqëritë tona aktualisht. Ka disa arsye për këtë. 

Së pari, ekziston kuadri normativ në të cilin partitë dhe sindikatat shohin dhe përpiqen të ndikojnë në realitet. Në një farë mase, skemat e leximit që ata kanë trashëguar nuk janë më aktuale dhe për këtë arsye të papërshtatshme për të menduar për problemet aktuale sociale dhe politike. A mund të analizojmë vërtet botën e punës dhe marrëdhëniet socio-ekonomike në termat e luftës së klasave?

A nuk qëndron diku tjetër dialektika themelore e kohës sonë, veçanërisht në çështjen e përfitimeve të tregtisë së lirë dhe hapjes së kufijve? A duhet parë të jetuarit së bashku në shoqëritë tona multikulturore dhe tërësisht të përziera në dritën e një konceptimi romak të qytetarisë, apo një vizioni ortodoks të sekularizmit? 

Së dyti, ekziston fenomeni i përbashkët i globalizimit dhe integrimit evropian, i cili në dekadat e fundit ka kontribuar në ndërkombëtarizimin e shumicës së sfidave kryesore me të cilat përballen shoqëritë tona sot (dumping fiskal dhe social, migrimi dhe integrimi, përdorimi i shpenzimeve publike, ndryshimet klimatike, etj. ...). Megjithatë, shoqëria civile mbetet thellësisht e ankoruar në arenën kombëtare dhe po punojnë për mbikombëtarizimin e funksionimit të tyre.

Pavarësisht disa përpjekjeve, hyrja e partive politike evropiane ende nuk është realizuar. Sindikatat tona nuk arrijnë t'i rezistojnë në mënyrë të koordinuar mashtrimeve të shumëkombësheve dhe zakonisht reagojnë në rend beteje të shpërndarë. Ne po shohim një ndryshim thelbësor midis natyrës së problemeve që synojnë të trajtojnë sindikatat dhe partitë dhe aftësisë së tyre reale për të vepruar. Vrapimi pas fakteve është detyrimisht i kufizuar në vendosjen e një allçie në plagë dhe kontrollimin e simptomave pa qenë në gjendje të trajtoni shkaqet.Së fundi, organizatat e shoqërisë civile nuk duket se e kanë kuptuar plotësisht nevojën për të rimenduar përbërjen e tyre dhe modalitetet e funksionimit të tyre në këtë revolucion elektronik dhe dixhital. Anëtarësia partiake dhe angazhimi politik e shoqëror nuk mund të organizohen më mbi bazën e një teksti të shekullit të nëntëmbëdhjetë.

Për më tepër, në këtë ekonomi koncerte shohim forma të reja pune dhe nënshtrimi ee këto kategori të reja të huajsh, që aktualisht nuk kanë zë në debatin publik, sindikatat duhet të zgjerojnë bazën e tyre. Strategjia e sindikatave dhe metodat e saj tradicionale të protestës (duke filluar me grevën) do të përfitonin gjithashtu nga përsosja dhe modernizimi. 

Sindikatat dhe partitë politike janë ndër themeluesit e socialdemokracisë evropiane. Vitaliteti i tyre është një parakusht për stabilitetin e përgjithshëm të ndërtesës. Por sot organizatat tona ndërmjetëse duken në fund të litarit dhe pothuajse të vjetruara. Megjithatë ata nuk janë ende të dënuar. Nëse ata gjejnë forcën të rishpikin veten, të rinovojnë arsenalin e tyre të ideve duke kapërcyer kornizën kombëtare dhe të modernizojnë përbërjen dhe metodat e punës së tyre, ata mund të bëhen sërish zëdhënës të besueshëm të aspiratave qytetare dhe socio-ekonomike të individit në botën tonë postmoderne. shoqërinë. 

Shkrimet në këtë rubrikë nuk shprehin qëndrimet e gazetës "Kosova Sot Online".