Lëvizjet politike dhe ideologjit e caktuar

Shkruan: Mr.Ali Hertica

Politikanët dhe partitë politike janë përfaqësues të një ideologjie të caktuar. Ata e marrin frymëzimin e tyre nga një ideologji apo bindje e caktuar dhe apelojnë në një tërësi koherente idesh, pikëpamjesh dhe dëshirash për organizimin e shoqërisë. Në këtë drejtim mund të dallohen tendenca të ndryshme. Këto lëvizje të ndryshme kanë të gjitha një vizion thelbësisht të ndryshëm për pozicionin dhe detyrat e qeverisë dhe marrëdhëniet midis qeverisë dhe qytetarëve.Lëvizjet politike nuk përkojnë domosdoshmërisht me partitë politike. Disa lëvizje përfaqësohen nga disa parti.

Për më tepër, elementë të rrymave të ndryshme pasqyrohen shpesh në vizionin e palëve. Shfaqja e lëvizjeve të reja është rezultat i zhvillimeve të gjera shoqërore dhe shpesh i paraprin shfaqjes së partive të reja, te themelua pasi emancipimi i punëtorit ishte mbrojtur prej disa kohësh.Rrymat mbizotëruese në politikën holandeze kanë ndryshuar ndjeshëm që nga shekulli i nëntëmbëdhjetë. Në shekullin e nëntëmbëdhjetë, parlamenti dominohej nga liberalët dhe konservatorët. Në fund të shekullit të nëntëmbëdhjetë, socialdemokracia dhe lëvizjet konfesionale e morën ngadalë këtë pozicion.

Që nga vitet tetëdhjetë të shekullit të kaluar u shfaq neoliberalizmi dhe më vonë edhe neonnacionalizmiDemokracia sociale është një lëvizje politike që mbron një formë të rregulluar të kapitalizmit, të kombinuar me një sistem të gjerë sigurimesh shoqërore. Ajo përpiqet për një shoqëri egalitare dhe është e fokusuar fuqishëm në përmirësimin e pozitës socio-ekonomike dhe sociale të shtresave të ulëta dhe të mesme.

Liberalizmi është një lëvizje politike që thekson rëndësinë e parimit të lirisë. Forma më e lartë e lirisë, sipas liberalëve, është liria individuale. Nga ky këndvështrim, roli i qeverisë është kryesisht t'i sigurojë individit hapësirën për t'u zhvilluar në potencialin e tij të plotë. Lëvizje të ndryshme liberale kanë këndvështrime të ndryshme se sa i madh duhet të jetë ky rol i qeverisë për t'u ofruar qytetarëve mundësi optimale. Partitë liberale janë pothuajse gjithmonë në anën e djathtë të spektrit politik.

Neoliberalizmi fillimisht ishte një lëvizje e ekonomistëve të moderuar gjermanë, të cilët mbronin një formë liberalizmi me një rol të theksuar për qeverinë. Me kalimin e viteve, nocioni "neoliberalizëm" ka ndryshuar në kuptim. Sot, termi "neoliberalizëm" është kryesisht një emërtim që kritikët e aplikojnë për një politikë që synon forcat e tregut, qeverinë më të vogël dhe lirinë e tregtisë dhe lëvizjet ndërkombëtare të kapitalit. Përkrahësit e politikave të tilla rrallë e quajnë veten neoliberalë.Neo-nacionalizmi është një formë bashkëkohore e nacionalizmit që vë në plan të parë interesat e shtetit-komb dhe të banorëve të tij vendas. Në Evropën Perëndimore, neo-nacionalizmi nuk kthehet aq shumë kundër demokracisë, sa kundër ideve liberal-demokratike për, për shembull, ndërkombëtarizimin. Neo-nacionalizmi e sheh globalizimin dhe emigracionin si një kërcënim dhe gjithashtu ka elementë populistë.

Populizmi është një term kolektiv për lëvizje të ndryshme politike, me një sërë karakteristikash të përbashkëta. Mund të bëhet një dallim midis populizmit të krahut të majtë dhe populizmit të krahut të djathtë. Të gjitha këto lëvizje bazohen në kontradiktën midis klasës sunduese dhe popullit. Këto lëvizje rebelohen kundër klasës sunduese. Termi populizëm shpesh përdoret negativisht. Populist është ai që mashtron votuesin. Ai përdor slogane popullore dhe thotë atë që njerëzit duan të dëgjojnëEkologjizmi është një lëvizje socio-politike që i sheh njerëzit si pjesë të një ekosistemi më të madh. Për shkak se në këtë vizion gjithçka është pjesë e të njëjtit sistem, është e një rëndësie të madhe mbrojtja dhe përmirësimi i mjedisit (jetesës) si për njerëzit ashtu edhe për natyrën. Liberal është një lëvizje politike e shekullit të nëntëmbëdhjetë. Nga fundi i atij shekulli, termi është përdorur për të treguar përkrahësit e partive që përpiqen për një shkallë të madhe lirie për individin. Formimi i partisë liberale nuk ekzistonte deri në vitin 1885 kur u krijua Unioni Liberal.Konservatori u përdor në shekullin e 19-të për mbështetësit e një lëvizjeje politike që kundërshtonte ndikimin e tepërt popullor në qeveri. Tani emërtimi përdoret si emër kolektiv për politikanët që janë konservatorë. Nuk kishte asnjë parti kombëtare konservatore në shekullin e 19-të. Konservatorët ishin të organizuar vetëm në nivel local,anti-revolucionar ishte një lëvizje politike e shekullit të 19-të që kundërshtonte idetë e Revolucionit Francez, veçanërisht sovranitetin popullor. Sipas antirevolucionarëve, pushteti nuk e ka marrë nga populli, por nga Zoti. Bibla dhe historia e udhëhequr nga Zoti ishin kundër ideve të Revolucionit (për këtë u përdor edhe termi kristiano-historike). Idetë anti-revolucionare u formuluan nga G. Groen van Prinsterer. Ai kishte vetëm pak mbështetës në dhomë…

Shkrimet në këtë rubrikë nuk shprehin qëndrimet e gazetës "Kosova Sot Online".