Lufta Hibride dhe elementet e saj në sfidat e Republikës se Kosovës

Shkruan: Drizan Shala, ekspert i sigurisë

Në gjashtë muajt e fundit, temat kryesore në Kosovë kanë pasur një rëndësi të veçantë për stabilitetin politik, sigurinë dhe të ardhmen e vendit në marrëdhëniet me ndërkombëtarët. Këto çështje përfshijnë aspekte të ndjeshme si përplasjet për identitetin fetar, integrimin e pakicave serbe, dhe rolin e agjencive të huaja në destabilizimin e vendit. Ja një analizë më e thellë për secilën temë:

1. Lëvizjet për ndërrimin e fesë !

Diskutimi për ndërrimin e fesë ka prekur më thellë shoqërinë kosovare, veçanërisht mes komunitetit shqiptar mysliman, që përbën shumicën e popullsisë. Lëvizje të tilla janë parë si përpjekje për të promovuar një kthim drejt rrënjëve kulturore dhe identitetit kombëtar, duke inkurajuar individët të distancohen nga feja myslimane. Këto nisma kanë ngjallur debate intensive rreth ndikimit të fesë në jetën e përditshme dhe në mbajtjen e identitetit kombëtar. Në disa raste, është raportuar për presione dhe madje edhe fushata për të braktisur fenë, gjë që ka shkaktuar ndarje të mëdha në opinionin publik dhe ka krijuar tensione ndërkomunitare.

2. Asociacioni i Komunave me shumicë serbe !

Asociacioni i Komunave me Shumicë Serbe ka qenë një temë e nxehtë politike për disa vite, dhe kohët e fundit ka marrë edhe më shumë vëmendje. Krijimi i këtij asociacioni ka ngjallur frikën se do të çojë në formimin e një entiteti paralel serb brenda territorit të Kosovës, që mund të minojë sovranitetin dhe integritetin territorial të vendit. Qeveria e Kosovës, sidomos nën drejtimin e Albin Kurtit, ka qenë kundërshtare e zbatimit të këtij asociacioni deklarativisht , duke theksuar se çdo formë e autonomisë së komuniteteve serbe duhet të jetë brenda kuadrit të Kushtetutës së Kosovës. Megjithatë, presionet nga ana e Serbisë dhe bashkësia ndërkombëtare kanë vazhduar për zbatimin e marrëveshjes së Brukselit, e cila parashikon krijimin e këtij asociacioni ndaj të cilës ka pajtushmëri në format e ndryshme nga të gjithë palet !

3. Raportet e Qeverisë së Kosovës me aleatët: Evropa dhe Amerika !

Marrëdhëniet mes Qeverisë së Kosovës dhe aleatëve të saj tradicional, Shtetet e Bashkuara dhe vendet e Bashkimit Evropian, kanë kaluar në disa momente tensionesh gjatë këtyre muajve. Shumë diplomatë ndërkombëtarë kanë shprehur shqetësim për vonesat në zbatimin e marrëveshjeve ndërkombëtare, siç është Asociacioni i Komunave Serbe. Ndërkohë, Kurti dhe qeveria e tij kanë theksuar rëndësinë e ruajtjes së sovranitetit dhe pavarësisë së Kosovës, duke refuzuar çdo lëvizje që ata e shohin si kompromentuese. Këto tensione kanë rritur shqetësimet për mbështetjen afatgjatë ndërkombëtare, por edhe për stabilitetin e brendshëm të Kosovës në raport me përplasjet e saj me Serbinë.

4. Ndikimi i BIA-s në Kosovë përmes agjentëve të saj !

BIA, Shërbimi Sekret Serb, vazhdon të luajë një rol të madh në destabilizimin e Kosovës, kryesisht përmes agjentëve të saj të infiltruar në institucione të ndryshme dhe komunitetin serb brenda vendit. Veprimet e tyre shpesh përfshijnë mbështetje për destabilizim, pengimin e bashkëpunimit mes komuniteteve etnike dhe përhapjen e dezinformatave. Ngjarje e fundit kanë treguar se BIA është përpjekur të destabilizojë edhe më tej Kosovën përmes nxitjes së tensioneve ndërfetare dhe ndërkomunitare, veçanërisht duke synuar minimin e sovranitetit të Kosovës në veri. Këto aktivitete janë një pjesë e rëndësishme e luftës hibride të Serbisë për të ruajtur ndikimin në territorin e Kosovës, pavarësisht presioneve ndërkombëtare për normalizimin e marrëdhënieve mes dy vendeve.

Ku ndaj tyre kanë vepruar institucionet tona të sigurisë duke krijuar një mburojë efektive ndaj veprimeve inteligjente të Serbisë.

5. Shtrirja e sovranitetit në komunat veriore dhe mbyllja e institucioneve paralele serbe !

Një prej sfidave kryesore për institucionet vendore ka qenë shtrirja e sovranitetit në komunat veriore, të banuara kryesisht nga serbët, ku veprojnë ende institucione paralele serbe. Këto institucione përfshijnë banka, shërbime postare dhe organizata të tjera që nuk janë të njohura nga shteti i Kosovës, por që funksionojnë në bazë të ligjeve dhe rregulloreve serbe. Në përpjekje për të forcuar kontrollin e saj mbi këto zona, Qeveria ka filluar procesin e mbylljes së këtyre institucioneve paralele, por kjo ka hasur në rezistencë nga komuniteti serb dhe Serbia. Shumë nga këto lëvizje kanë shkaktuar përplasje me autoritetet ndërkombëtare dhe kanë krijuar pakënaqësi, duke e bërë të vështirë zbatimin e politikave për integrimin e plotë të këtyre komunave në sistemin ligjor dhe administrativ të Kosovës.

6. Emisionet me të burgosur politik dhe zbulimi i emrave të personave që kanë punuar në UDB.

Një temë tjetër që ka ngjallur interes në opinionin publik ka qenë trajtimi i të burgosurve politik dhe zbulimi i personave që kanë bashkëpunuar me "UDB-në", Shërbimin e Sigurimit të Shtetit të Jugosllavisë. Kohët e fundit, disa emisione televizive dhe dokumentarë kanë fokusuar historitë e individëve që kanë vuajtur burgjet e regjimit jugosllav, duke ndriçuar rrugën e tyre të gjatë dhe të vështirë drejt lirisë. Për më tepër, ka pasur zbulime për individë të caktuar që kanë bashkëpunuar me UDB-në, duke nxitur një valë të re debatash mbi përgjegjësitë historike dhe rolin e këtyre personave.

7. Mosmarrëveshjet dhe përçarja mes Presidentes Vjosa Osmani dhe Kryeministrit Albin Kurti :

Në muajt e fundit, një tjetër çështje që ka tërhequr vëmendje është përplasja mes Presidentes Vjosa Osmani dhe Kryeministrit Albin Kurti. Ndonëse të dy vijnë nga një frymë bashkëpunuese e mëhershme, mosmarrëveshjet e brendshme dhe mospajtimet për disa politika të rëndësishme kanë krijuar ndarje të dukshme mes tyre. Një nga pikat e debatit ka qenë mënyra se si duhet trajtuar dialogu me Serbinë dhe marrëdhëniet me bashkësinë ndërkombëtare. Presidentja Osmani ka preferuar një qasje më të moderuar dhe pragmatike, ndërsa Kurti ka mbajtur një qëndrim më të ashpër, sidomos në raport me çështjet e integritetit territorial dhe sovranitetit të Kosovës. Kjo ndarje ka ndikuar edhe në mënyrën se si qytetarët e shohin udhëheqjen e vendit dhe ka shkaktuar polarizime brenda skenës politike.

Të gjitha këto tema tregojnë për sfidat komplekse që përballet Kosova sot, në një moment vendimtar për të ardhmen e saj si shtet dhe për marrëdhëniet e saj me komunitetin ndërkombëtar.

Shkrimet në këtë rubrikë nuk shprehin qëndrimet e gazetës "Kosova Sot Online".