Shpjegohet misteri i dritës së kaltër para tri vjetësh në qiell
Shkencëtarët thonë se më në fund kanë gjetur një shpjegim për dritën mistike blu që erdhi nga hapësira e thellë tri vjet më parë.
Astronomët u mahnitën në vitin 2018 kur panë një dritë të shndritshme të kaltër që vinte nga një galaktikë spirale e largët, rreth 200 milionë vit drite larg, raporton Independent.
Zbulimi i ngjarjes së njohur si AT2018 ndodhi në qershor 2018 dhe u pa nga observatori në Havai, i cili shpejt u dërgoi një mesazh global të tjerëve që të shikonin teleskopët e tyre në një drejtim të caktuar.
Shkencëtarët më pas panë një dritë që është 100 herë më e shndritshme se supernova, shpërthimi më i ndritshëm që njerëzimi ka parë ndonjëherë.
Dukej se ishte një supernova, por ishte shumë më e ndritshme dhe më e shpejtë se në ngjarje të ngjashme.
Shkencëtarët kanë luftuar për të shpjeguar fenomenin, i cili u bë i njohur si tranzicioni optik blu i shpejtë (FBOT), por pa shpjeguar se si ndodhi.
Zbulimet e mëtejshme e bënë ngjarjen vetëm konfuze. Shkencëtarët kanë përcaktuar se ajo përbëhej jo vetëm nga ndezje drite, por edhe nga pulsime dhe rreze X të fuqishme, me qindra miliona pulsime që çonin në vetë burimin.
Pulsimet u përsëritën rregullisht, çdo 4.4 milisekonda, për 60 ditë. Shkencëtarët përdorën këto pulsime për të llogaritur se rrezet rëntgen duhet të jenë jo më shumë se 1000 kilometra të gjera dhe të kenë një masë më të vogël se 800 diej.
Kjo tregonte se ishte diçka kompakte, si për shembull një vrimë e vogël e zezë ose një yll neutron. Duket se drita mistike ka ndodhur në kohën kur ylli po vdiste, teksa po shembej dhe më pas lindi një vrimë e zezë. Ajo filloi të "ha" lëndën rreth tij, duke gëlltitur yllin, duke lëshuar valë të forta energjie.
Ky është përfundimi i paraqitur në revistën Nature Astronomers.
"Ne ndoshta kemi zbuluar lindjen e një objekti të ngurtë në një supernova. Kjo ndodh në supernova normale, por deri më tani nuk e kemi parë sepse është një proces shumë kaotik. Ne mendojmë se kjo provë e re hap mundësinë e gjetjes së një vrime të zezë ‘fëmije’ ose një ylli neutron ‘fëmijë’”, tha autori kryesor i artikullit, Diraj Pasham, një studiues në Institutin e Teknologjisë Massachusetts në Cambridge.
(Kosova Sot Online)
