Lexoni edhe:
Shkencëtarët zbulojnë një peshkaqen të rrallë fantazmë
IXPE i NASA-s sjell imazhe mahnitëse të mbetjeve të një supernove
Një palë syzesh me rreze X në univers po na lejojnë të shohim objekte ekstreme si kurrë më parë.
Pak më shumë se dy muaj pas nisjes në hapësirë, eksploruesi më i ri i NASA-s – Imaging X-Ray Polarimetry Explorer, ose IXPE – ndau imazhet e para.
Dhe ata janë mahnitës.
Imazhet ofrojnë një paraqitje të shkurtër të Cassiopeia A, mbetjes së famshme të një supernove ose të një ylli të shpërthyer, raporton cnn.
Anija kozmike, një përpjekje bashkëpunimi midis NASA-s dhe Agjencisë Italiane të Hapësirës, ka tre teleskopë. Megjithëse Cassiopeia A gjatë vëzhgimit të mëparshëm ka përdorur teleskopë të tjerë, IXPE është krijuar për të zbuluar njohuri të reja rreth disa prej objekteve më ekstreme në univers, si supernova, vrimat e zeza dhe yjet neutron.
Mbetjet e bukura të supernovës Cassiopeia A ndodhen rreth 11 mijë vite dritë larg nga Toka. Tani është një flluskë gjigante gazi të nxehtë, në zgjerim, dhe është mbetja më e re e njohur nga një shpërthim supernova, që daton 340 vjet më parë, në galaktikën tonë Rruga e Qumështit. Drita nga kjo supernova arriti për herë të parë në Tokë në vitet 1670.
Rrezet X janë valë drite shumë energjike që lindin nga ekstremet. Në hapësirë, këto kushte intensive përfshijnë fusha të fuqishme magnetike, përplasje midis objekteve, shpërthime, temperatura përvëluese dhe rrotullime të shpejta.
Kjo dritë është praktikisht e koduar me nënshkrimin e asaj që e krijoi, por atmosfera e Tokës pengon rrezet X të arrijnë në tokë. Kjo është arsyeja pse shkencëtarët mbështeten në teleskopët me rreze X në hapësirë.
(Kosova Sot Online)
