NASA bën zbulimin e madh në hapësirë, surprizohen nga ajo me të cilën u përballën
Astronomët amerikanë kanë zbuluar një ekzoplanet gjigant gazi të pakapshëm që rrotullohet rreth një ylli të madh dhe shumë të ndritshëm. Gjatë 25 viteve të fundit, shkencëtarët kanë gjetur mijëra planetë rreth yjeve në galaktikën tonë, por mbi 99% e tyre rrotullohen rreth yjeve relativisht të vegjël, qofshin xhuxhë të bardhë ose të ngjashëm me Diellin tonë (i cili konsiderohet një yll me madhësi mesatare në univers).
Pak ekzoplanetë janë zbuluar rreth yjeve shumë të mëdhenj të tipit A, të cilët janë shumë të shndritshëm, kaltërosh dhe të paktën dyfishi i masës së Diellit. Disa nga yjet më të shndritshëm në qiellin e Tokës, si Sirius dhe Vegas, janë yje të tipit A.
Studiuesit në Universitetin e Kalifornisë-Berkeley, të udhëhequr nga Stephen Giacalone, i cili bëri botimin përkatës në The Astrophysical Journal Letters, zbuluan një planet të ri, HD 56414 b, i cili ka madhësinë e Neptunit dhe lëvizrreth një ylli të tipit A.
Planetë të tillë vlerësohet se “zhvishen” relativisht shpejt nga gazrat e tyre nën ndikimin e rrezatimit të fortë (rrezet X, ultravjollcë, etj.) të yllit të tyre mëmë.
“Ne gjetëm yllin më të nxehtë ndonjëherë me një planet rreth tij, i cili është më i vogël se Jupiteri. Planete të tillë janë vërtet të vështirë për t’u gjetur dhe ne ndoshta nuk do të gjejmë shumë të tillë në të ardhmen e parashikueshme”, tha Giacalone.
Eksoplaneti i ri HD 56414 b, rreth yllit HD 56414, u vëzhgua nga teleskopi TESS i NASA-s. Ai ka një rreze pothuajse katër herë më të madhe se ajo e Tokës dhe duhen 29 ditë (gjatësia e vitit të saj) për të bërë një rrotullim të plotë rreth yllit të saj. Ai lëviz në një distancë nga ylli që është rreth një e katërta e distancës Tokë-Diell. Mosha e yllit dhe e ekzoplanetit është 420 milionë vjet, shumë më e re se ajo e Tokës dhe e Diellit (rreth 4.5 miliardë vjet).
Bazuar në analizat e deritanishme, vlerësohet se megjithëse rrezatimi nga ylli i fuqishëm shkatërron gradualisht atmosferën e ekzoplanetit, ai do të mbijetojë për rreth një miliard vjet, por më pas ylli mëmë pritet të shterojë karburantin e tij bërthamor, të shembet gravitacionalisht dhe të prodhojnë një shpërthim supernova.
(Kosova Sot Online)
