Shpërthimi Nova 3000 vite dritë larg do të shihet nga Toka me sy të lirë

Vëzhguesit e yjeve duhet t'i kenë sytë e fiksuar në qiell, pasi astronomët thonë se një pamje "një herë në jetë" e një shpërthimi astronomik pritet çdo natë, transmeton "Kosova Sot Online ".

T Coronae Borealis, i njohur gjithashtu si "Ylli i flaktë", është në fakt një çift yjesh që ndodhen 3000 vite dritë larg. Sistemi yjor është një nova e përsëritur, me shpërthime të dukshme nga Toka çdo 79 deri në 80 vjet, sipas NASA-s.

Shpërthimi i fundit i regjistruar nga T Coronae Borealis, i cili përfshin një yll gjigant të nxehtë, të kuq dhe një yll xhuxh të bardhë e të ftohtë, ishte në vitin 1946, sipas agjencisë hapësinore, e cila parashikon se do ta bëjë këtë përsëri përpara shtatorit 2024.

Lexoni edhe:

Avionët e parë luftarakë F-16 mbërrijnë në Ukrainë

Sistemi i yjeve ndodhet në Kurorën Veriore, një kurbë yjesh në formë patkoi në perëndim të yjësisë së Herkulit, sipas NASA-s, e cila raporton se shikuesit mund ta kërkojnë atë midis yjeve të ndritshëm të Vega-s dhe Arcturus-it.

Kur shpërthimi vjen në pamjen e Tokës, "do të jetë një nga yjet më të shndritshëm në qiell", tha për ABC News profesori i fizikës dhe astronomisë në Universitetin Shtetëror të Luizianës, Bradley Schaefer, duke inkurajuar publikun të dalë jashtë dhe të shikojë shpërthimin sa më shpejt që të jetë e mundur.

Dita dhe ora e saktë e shpërthimit janë "të panjohura", sipas Schaefer, por duke parë sjelljen historike të sistemit yjor dhe "uljen e tanishme para shpërthimit", tregojnë se pamja e shpërthimit është e afërt.

Një rënie e para-shpërthimit është një rënie e papritur e shkëlqimit që disa objekte qiellore përjetojnë rreth një vit përpara se të shpërthejnë, sipas Shoqatës Amerikane të Vëzhguesve të Yjeve të Ndryshueshme (AAVSO), e cila njoftoi se T Coronae Borealis ishte zbehur në mars 2023.

T Coronae Borealis, e cila normalisht ndodhet në magnitudën +10, për të cilën NASA raporton se është "shumë e zbehtë për t'u parë me sy të lirë", do të hidhet në magnitudën +2 gjatë shpërthimit.

Schaefer ka studiuar T Coronae Borealis për dekada, duke thënë se shansi për të parë shpërthimin nga Toka me sy të lirë do të jetë "madhështor".

"Është një mënyrë për të përulur veten për forcat titanike që po ndodhin, për fat të mirë, shumë larg, që po ndodh mbi kokat tona," tha ai, duke e krahasuar fuqinë e shpërthimit me një bombë hidrogjeni.

"Në të vërtetë është një bombë me shkrirje me hidrogjen, ashtu si në filmin "Oppenheimer", tha Schaefer.

Dallimi midis ngjarjeve nova dhe supernova, sipas NASA-s, është në një nova të përsëritur, ylli xhuxh qëndron i paprekur gjatë shpërthimit. Në të kundërt, një supernova ndodh kur një yll që vdes shkatërrohet në një shpërthim përfundimtar.

"Ka disa nova të përsëritura me cikle shumë të shkurtra, por zakonisht, ne nuk shohim shpesh një shpërthim të përsëritur gjatë jetës së njeriut dhe rrallë një kaq relativisht afër sistemit tonë," tha Dr. Rebekah Hounsell, një ndihmës shkencëtare-kërkimore, e specializuar në ngjarjet nova në Qendrën e Fluturimeve Hapësinore të NASA-s Goddard.

T Coronae Borealis është një nga vetëm 10 novat e përsëritura të njohura në Rrugën e Qumështit, që shpërthejnë në shkallët kohore prej më pak se një shekulli, sipas NASA-s.

“Është tepër emocionuese të kesh këtë ndenjëse në rreshtin e parë”, shtoi Hounsell.

Agjencia thotë se gjatë ngjarjes, sistemi i yjeve do të jetë i ngjashëm në shkëlqim me Yllin e Veriut, Polaris, dhe mund të shkëlqejë kaq shumë për ditë ose një javë pas shfaqjes së parë.

"Në mënyrë tipike, ngjarjet nova janë aq të zbehta dhe larg, saqë është e vështirë të identifikohet qartë se ku është përqendruar energjia shpërthyese," tha Dr. Elizabeth Hays, shefe e Laboratorit të Fizikës së Astropartikulave në NASA Goddard ,në njoftimin për shtyp.

"Ky do të jetë vërtet afër, me shumë sy mbi të, duke studiuar gjatësitë e ndryshme të valëve dhe shpresojmë që të na japë të dhëna për të filluar zhbllokimin e strukturës dhe proceseve specifike të përfshira. Ne mezi presim të marrim pamjen e plotë të asaj që po ndodh. "

Data dhe ora e saktë e shpërthimit astronomik nuk dihet, por sapo të ndodhë, Hounsell thotë se ngjarja që ndodh një herë në jetë, sigurisht që do të frymëzojë gjeneratën e ardhshme të vëzhguesve të qiellit.

"Është një ngjarje që ndodh një herë në jetë që do të krijojë shumë astronomë të rinj atje, duke u dhënë të rinjve një ngjarje kozmike që mund ta vëzhgojnë vetë, të bëjnë pyetjet e tyre dhe të mbledhin të dhënat e tyre," tha Dr. Hounsell  në njoftim, duke shtuar se, "Kjo do të nxisë gjeneratën e ardhshme të shkencëtarëve."

1 / 1

(Kosova Sot Online )