Pse melatonina është e rëndësishme për organizmin e njeriut? Ja ç’mund të përfitoni prej saj
Melatonina njihet edhe si hormoni i gjumit, sepse prodhimi i tij lidhet drejtpërdrejt me sasinë e dritës që marrim. Ajo gjendet natyrshëm në trupin tonë dhe sintetizohet përmes triptofanit, një aminoacid thelbësor që trupi nuk mund ta prodhojë vetë. Ai duhet të merret nga ushqimi dhe është me rëndësi jetike, pasi është i nevojshëm për rritjen dhe zhvillimin tonë.
“Bright Side” hulumtoi rëndësinë e këtij hormoni dhe tregon se çfarë duhet të dimë rreth tij.
Trupi ynë prodhon dy lloje të melatoninës
Trupi ynë posedon dy lloje të melatoninës: njëra është e zhvilluar në gjëndrën pineale dhe tjetra prodhohet në organe. E para është fotosensitive, domethënë, prodhohet sipas sasisë së dritës në të cilën jemi të ekspozuar, dhe është përgjegjës për kontrollin e ritmeve biologjike të gjumit.
E dyta, e quajtur melatonin ekstrapineal, prodhohet në sasi më të madhe, por prodhimi i saj nuk lidhet me dritën. Ndër funksionet e tij më të rëndësishme është mbrojtja qelizore, pasi ka efekte antioksiduese dhe anti-inflamatore.
Gjumi, funksioni i melatoninës pineale
Melatonina pineale kontrollon orën biologjike të trupit tonë, që është përgjegjëse për ciklet tona të pushimit. Ajo fillon të prodhohet në muzg, kur marrim më pak dritë, dhe prodhimi maksimal shfaqet në errësirë, gjatë natës. Nuk shkakton gjumë sikur të ishte një pilulë gjumi, puna e tij nuk është të na bëjë të flemë, por të na kujtojë se duhet të pushojmë.
Funksionet e melatoninës ekstrapineale
Prodhimi i melatoninës ekstrapineale është një proces i pavarur ndaj gjëndrës pineale dhe, kur është e nevojshme, çdo organ apo ind mund ta prodhojë atë vetë. Funksionet e tij ndodhin në nivelin qelizor. Ai rregullon funksionet qelizore duke vepruar si një antioksidant, duke parandaluar plakjen qelizore, dhe në të njëjtën kohë shërben si një anti-inflamator përballë një kërcënimi, për të mbrojtur qelizat.
Përfitimet
Është një antioksidant natyral– Deri vonë besohej se vitamina E ishte antioksidanti më efektiv që ekzistonte, por studime të shumta kanë treguar se melatonina është dy herë më e fuqishme. Ky hormon ka aftësinë të neutralizojë radikalet e lira, të cilat janë substanca toksike që grumbullohen në qeliza, duke mos i lënë ato të përkeqësohen.
Parandalon plakjen- plakja e parakohshme shfaqet kur ka një mungesë të melatoninës pasi ajo është hormon përgjegjës për rregullimin e qelizave të plakjes.
Rregullon sistemin imunitar– Akumulimi i enzimave inflamatore dhe radikalëve të lira në qeliza dëmton indet e shëndetshme, duke shkaktuar sëmundje kronike. Melatonina rregullon numrin e qelizave të sistemit imunitar për të luftuar infeksionet, ndërsa vepron si një anti-inflamator, duke parandaluar inflamacionin kronik.
Ndihmon në parandalimin e kancerit– Melatonina konsiderohet një hormon që lufton kancerin. Ndihmon gjithashtu në rritjen e efektivitetit të kimioterapisë dhe radioterapisë duke zvogëluar efektet anësore të tyre.
Është një neuroprotektant- Shtimi i melatoninës tek të moshuarit ndihmon në kujdesin dhe mirëmbajtjen e membranës hematoencefale, membrana që mbron trurin dhe palcën kurrizore nga substancat e dëmshme. Mund të përdoret gjithashtu për të parandaluar Alzheimerin dhe sëmundjet e tjera që shfaqen me moshën.
Ushqimet që ndihmojnë në prodhimin e tij
Megjithëse ne e prodhojmë këtë hormon natyrshëm në trupin tonë, dieta duhet të jetë po ashtu e pasur, duke përfshirë:
Frutat– Qershitë, veçanërisht ato më acidike, kanë një përmbajtje të lartë të melatoninës, ashtu si bananet, të dyja rekomandohen gjatë natës për të na ndihmuar të flemë. Ky i fundit, përveç melatoninës, përmban triptofan, ashtu si edhe ananasi, avokado dhe kumbulla.
Perimet– Ndër perimet e pasura me triptofan janë spinaqi, panxhari, karrota, selino dhe brokoli.
Arrat– Arrat kanë përmbajtjen më të lartë të melatoninës, 3.5 nanogramë melatonin për gram arra.
Drithërat– Orizi dhe tërshëra (kryesisht drithërat), së bashku me misrin e ëmbël, janë ushqimet me sasitë më të larta të melatoninës për gram.
Bishtajoret dhe farat – Qiqrat, thjerrëzat, soja dhe farat e susamit, kungullit dhe lulediellit, përveç triptofanit, sigurojnë gjithashtu B1, B3, B6, B9 dhe magnez.
Mishi– Sidomos gjeli i detit, pula dhe peshku me vaj janë të pasura me triptofan ashtu si vezët, veçanërisht të verdhat dhe produktet e qumështit.
(Kosova Sot Online)
