Lexoni edhe:
Dua Lipa shfaqet me lëng turshie
Ja dieta që ju ndihmon të 'jetoni' 100 vjeç
Mijëra njerëz adoptojnë një dietë vegjetariane me shpresën se do të përmirësojë shëndetin e tyre.
Por heqja e mishit dhe peshkut mund të jetë e dëmshme në jetën e mëvonshme, veçanërisht në aspektin e rrezikut të demencës, tregon një studim i ri amerikan. Shkencëtarët në Loma Linda University Health në Kaliforni zbuluan se shumica e dietave vegjetariane lidhen me një rrezik më të ulët të sëmundjeve tek njerëzit e moshës së mesme. Megjithatë, e kundërta ishte rasti për ata mbi 65 vjeç.
Studiuesit vëzhguan rreziqe pak më të larta tek vegjetarianët shumë të moshuar për probleme si goditje në tru, çmenduri dhe sëmundja e Parkinsonit. Megjithatë, kur peshku iu shtua dietës, rreziku u reduktua ndjeshëm – dhe u shoqërua me rrezikun më të ulët të vdekjes.
Studimi, i cili u botua në gusht në American Journal of Clinical Nutrition, përdori të dhëna dietike nga 88,000 njerëz të moshës 30-85 vjeç nga Kanadaja dhe SHBA, duke përfshirë 12,500 vdekje. Pjesëmarrësit u rekrutuan mes vitit 2002 dhe 2007 dhe u ndoqën në vitin 2015.
Pjesëmarrësit u ndanë në pesë kategori sipas dietës së tyre: jo-vegjetarian, gjysmë-vegjetarian, peshko-vegjetarian (ata që hanin peshk), lakto-ovo-vegjetarian (ata që hanin qumësht dhe vezë) dhe vegan. Në përgjithësi, ata që ushqeheshin me një dietë vegjetariane kishin rreth 12 për qind më pak rrezik të dietës në krahasim me ata që hanin mish. Por njerëzit që hanin një dietë vegjetariane, por gjithashtu hanin peshk (peshko-vegjetarian) kishin 18 për qind më pak rrezik për vdekje.
Studiuesit shikuan gjithashtu përfitimet e shtimit të qumështit dhe vezëve në një dietë vegjetariane dhe zbuluan se kjo dietë uli rrezikun e vdekjes me 15 për qind të mëtejshme. Veganët, të cilët nuk hanë produkte shtazore, kishin vetëm tre për qind më pak rrezik të vdekjes. Megjithatë, studimi zbuloi se, megjithëse dieta vegjetariane ofronte mbrojtje nga rreziku i vdekjes për njerëzit e moshës së mesme, ata në të 80-at e tyre nuk panë aq shumë përfitime.
Hulumtuesi kryesor i studimit, profesor Gary Fraser shpjegoi se ekziston një rrezik në rritje i sëmundjeve neurologjike midis vegjetarianëve në të 80-at e tyre. Kjo mund të jetë për shkak se një dietë vegjetariane që nuk përfshin peshk mund t’i mungojnë lëndët ushqyese jetike, si acidet yndyrore, që mund të ndihmojnë trurin. Dieta mesdhetare, e cila përfshin gjithashtu ngrënien e një shumëllojshmërie frutash dhe perimesh, si dhe peshk me vaj, si salmoni dhe skumbri, mendohet të jetë e dobishme sepse është e pasur me antioksidantë.
Shoqëria e Alzheimerit sugjeron se kjo mund të ndihmojë në mbrojtjen kundër disa dëmeve të qelizave të trurit që lidhen me sëmundjen e Alzheimerit. Shtimi i peshkut me vaj, i cili është i pasur me omega-3, mund të ndihmojë gjithashtu shëndetin e trurit. Kjo për shkak se omega-3, e cila është gjithashtu një lloj yndyre që gjendet në membranat qelizore, është e rëndësishme për trurin tuaj nga zhvillimi në mitër deri në moshën madhore. Mendohet se omega-3 mund të ndihmojë në reduktimin e inflamacionit dhe stresit oksidativ, të cilat të dyja kontribuojnë në zhvillimin e sëmundjes së Alzheimerit dhe demencës. Omega-3 gjendet edhe te vezët, farat e arrave dhe arrat, por në nivele shumë më të ulëta se peshku me vaj, sipas Shoqatës Britanike Dietetike.
(Kosova Sot Online)
